• Rezultati Niso Bili Najdeni

Praca doktorska była częściowo finansowana ze środków

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2023

Share "Praca doktorska była częściowo finansowana ze środków "

Copied!
268
0
0

Celotno besedilo

DCHP ftalan dicykloheksylu ftalan dicykloheksylu DEHP ftalan di(2-etyloheksylu) ftalan di(2-etyloheksylu) DEHP-d ftalan di(2-etyloheksylu)-3,4,5,6-. W placówkach służby zdrowia można stosować aż 400 różnych substancji chemicznych stosowanych podczas dezynfekcji, sterylizacji, znieczulenia i leczenia farmakologicznego, które mają różnego rodzaju negatywne skutki (m.in.: drażniące, rakotwórcze, teratogenne czy mutagenne). Przedmiotem pracy była identyfikacja czynników chemicznych występujących na stanowisku pracy pielęgniarki oraz oszacowanie poziomu ich stężeń.

Część teoretyczna

Podział czynników występujących w środowisku pracy

  • Czynniki chemiczne na stanowisku pracy pielęgniarki
  • Wpływ czynników chemicznych na zdrowie i samopoczucie

Ważnym produktem rutynowo stosowanym podczas pracy są środki ochrony indywidualnej (rękawice ochronne) wykonane z lateksu [13]. Środowisko pracy pielęgniarki ulega ciągłym zmianom w związku z pojawieniem się nowych czynników chemicznych powodujących określone negatywne skutki zdrowotne [8], choroby zawodowe, a nawet wypadki śmiertelne. Wpływ czynników chemicznych na zdrowie i samopoczucie zależy od: ich stężenia lub natężenia, czasu trwania narażenia, częstotliwości występowania, dróg narażenia, rodzaju wykonywanej pracy oraz wieku i płci pracownika.

Jednakże duża liczba potencjalnych źródeł emisji środków chemicznych może powodować poważne konsekwencje zdrowotne (tab. 1), do których zaliczają się m.in.: podrażnienia, dyskomfort czy choroby zagrażające życiu.

LZO w powietrzu wewnętrznym

  • Charakterystyka LZO i ich źródła występowania
  • Całkowita zawartość LZO w powietrzu wewnętrznym
  • Poziomy stężeń identyfikowanych substancji w powietrzu wewnętrznym
  • Pomieszczenia ochrony zdrowia jako specyficzne miejsca narażenia na LZO
  • Wpływ LZO występujących w powietrzu wewnętrznym na zdrowie

Odtąd coraz częściej oznaczano stężenie benzenu i poszczególnych związków z tej grupy w fazie gazowej [25], natomiast bardzo rzadko podawano informację o całkowitej zawartości LZO. Może to wynikać z dużej trudności w określeniu całego spektrum substancji, które mogą występować nawet w kilku tysiącach pomieszczeń zamkniętych. Naukowe bazy danych z publikacjami z ostatnich dziesięciu lat zawierają różnorodne doniesienia literaturowe na temat całkowitej zawartości lotnych związków organicznych w powietrzu wewnętrznym.

Porównanie całkowitej zawartości LZO w powietrzu wewnętrznym w różnych krajach, typach pomieszczeń i sezonach meteorologicznych (skróty: stężenie minimalne – stężenie minimalne; stężenie maksymalne – stężenie maksymalne;

Całkowita zawartość LZO zależy jednak od udziału poszczególnych źródeł emisji wewnętrznych i zewnętrznych, głównie z działalności prowadzonej w pomieszczeniach zamkniętych. Wpływ LZO obecnych w powietrzu w pomieszczeniach na zdrowie człowieka Powietrze w pomieszczeniach to złożona mieszanina, w której występuje całe spektrum Powietrze w pomieszczeniach, jest złożoną mieszaniną, w której występuje całe spektrum lotnych związków organicznych.

Pył zawieszony i kurz – źródło informacji analitycznej na temat występowania LZO

  • Charakterystyka pyłu zawieszonego
  • Wpływ LZO występujących w pyle zawieszonym na zdrowie
  • Charakterystyka kurzu
  • Wpływ LZO występujących w kurzu na zdrowie

Cząstki (PM-Particulate Matter) to cząstki, głównie substancji stałych, które przez pewien czas pozostają zawieszone w fazie gazowej i charakteryzują się różną wielkością (od kilku nm do 100 µm) i pochodzeniem. Pył respirabilny natomiast charakteryzuje się jako zbiór cząstek przechodzących przez selektor wstępny (w metodzie filtracyjno-wagowej) o średniej średnicy aerodynamicznej 3,5±0,3 µm (przy odchyleniu standardowym 1,5±0,1 µm) [74, 75]. Jednak według projektu Global Burden of Disease narażenie na drobne cząstki (PM <2,5 μm) wynosi co piąty.

Szkodliwe skutki narażenia na pyły zawieszone występują już przy niskich stężeniach, niższych od ogólnie przyjętych norm jakości powietrza uznawanych wcześniej za bezpieczne [60]. Substancje toksyczne mogą wchłaniać się na powierzchnię cząstek kurzu i w wyniku bezpośredniego kontaktu z tkankami powodować uszkodzenie tkanek. Duża objętość zaabsorbowanej zawiesiny wpływa także na funkcje makrofagów i układu limfatycznego, co skutkuje koncentracją złogów materialnych wokół oskrzelików [83].

Narażenie na pyły zawieszone w okresie prenatalnym i okołoporodowym może wiązać się z licznymi konsekwencjami zdrowotnymi, które ujawniają się w późniejszych fazach rozwoju (takich jak alergia, astma, choroby układu nerwowego, a nawet cukrzyca) [75]. Substancja zawieszona to faza rozproszona, która występuje w postaci zawiesiny substancji organicznych i nieorganicznych w układzie dyspersyjnym, w którym fazą dyspergującą jest powietrze.

Ftalany w powietrzu wewnętrznym

  • Charakterystyka ftalanów, ich zastosowanie oraz źródła występowania w powietrzu
  • Poziomy zawartości ftalanów w powietrzu wewnętrznym
  • Wyniki oznaczeń ftalanów w placówkach ochrony zdrowia
  • Ftalany – wpływ na zdrowie

Estry kwasu ftalowego dostają się do organizmu człowieka głównie poprzez drogi oddechowe i pokarm, w mniejszym stopniu także przez skórę [105]. Jednocześnie osoby korzystające z placówek służby zdrowia mają zwykle osłabiony układ odpornościowy i choroby, które mogą dodatkowo zaostrzyć niepożądane reakcje na związki z tej grupy [131-133]. W literaturze dostępna jest tylko jedna publikacja dotycząca zawartości poszczególnych estrów kwasu ftalowego w powietrzu wewnętrznym zakładów opieki zdrowotnej.

DMP, DEP, DBP, BBP, DEHP i DnOP zostały sklasyfikowane w literaturze jako substancje chemiczne zaburzające funkcjonowanie układu hormonalnego. W literaturze coraz częściej opisywany jest wpływ estrów kwasu ftalowego na układ hormonalny, rozrodczy i rozwój organizmu człowieka. Pomimo istnienia zaawansowanych badań toksykologicznych oraz licznych danych epidemiologicznych opisanych w literaturze, które wykazują niekorzystne skutki zdrowotne wynikające z narażenia na ftalany, mechanizm ich działania na układ hormonalny człowieka nie jest w pełni poznany.

Wiadomo jednak, że związki z tej grupy, nawet w bardzo małych dawkach, mogą zaburzyć homeostazę układu hormonalnego. Ftalany dostają się do organizmu człowieka głównie przez przewód pokarmowy i drogi oddechowe. Dlatego ograniczenie obecności tych związków w powietrzu może skutkować niższym ich poziomem w organizmie człowieka i w efekcie.

ZAKRES PRACY

Część doświadczalna

  • Aparatura i odczynniki
    • Oznaczanie LZO w próbkach powietrza, pyłu zawieszonego i kurzu oraz ftalanów
    • Identyfikacja wybranych cytostatyków w próbkach moczu oraz badanie toksyczności
  • Badanie kwestionariuszowe
  • Analiza statystyczna
  • Procedury analityczne
    • Oznaczanie LZO oraz ftalanów w próbkach powietrza
    • Oznaczanie LZO w próbkach pyłu zawieszonego oraz kurzu
    • Identyfikacja wybranych cytostatyków w próbkach moczu
    • Badanie toksyczności próbek próbek moczu wobec bakterii Vibrio fischeri
    • Badanie kwestionariuszowe
    • Analiza statystyczna
  • Obszar badawczy
    • Organizacja badań
    • Charakterystyka obszaru badawczego
    • Charakterystyka grupy badanej

Bezpośrednio po pobraniu materiału do badań probówki sorpcyjne umieszczono w szczelnym, zamkniętym szklanym pojemniku i przewieziono do laboratorium i tego samego dnia poddano analizie. Pobieranie próbek powietrza w celu oznaczenia LZO i ftalanów odbywało się równolegle dzięki zastosowaniu aspiratora dwukanałowego (dotyczy to zarówno powietrza wewnętrznego, jak i zewnętrznego). Po procesie desorpcji czyste filtry zważono na wadze analitycznej (bez uprzedniego wyjmowania filtrów z probówki w celu ograniczenia ich zanieczyszczenia).

Pływający pył zbierano za pomocą separatora pyłu (cyklonu), który połączony był z automatycznym aspiratorem z rurką polimerową o długości 5 cm. Warunki pracy systemu TD-GC/MS były takie same jak w przypadku analizy LZO w powietrzu wewnętrznym i zewnętrznym (tabela 10 w rozdziale 2.4.1.4). Materiał następnie przewożono do laboratorium i w miarę możliwości poddawano analizie jeszcze tego samego dnia.

Mocz użyty w teście Microtox® pobrano od pielęgniarek (były to te same próbki, które wykorzystano do analizy LC-MS/MS [patrz 2.4.3.3]). Próbkę użytą do badań sprawdzono pod kątem przejrzystości oraz zbadano jej zakres pH (dopuszczalny od 6 do 8).

Wyniki

  • Oznaczanie LZO w próbkach powietrza
    • Identyfikacja LZO w próbkach powietrza
    • Oszacowanie zawartości LZO w próbkach powietrza
    • Całkowita zawartość LZO w próbkach powietrza
  • Oznaczanie LZO w próbkach pyłu zawieszonego i kurzu
    • Identyfikacja LZO w próbkach pyłu zawieszonego i kurzu
    • Oszacowanie zawartości LZO w próbkach pyłu zawieszonego i kurzu
    • Całkowita zawartość LZO w próbkach pyłu zawieszonego i kurzu
  • Oznaczanie ftalanów w próbkach powietrza
    • Zawartość poszczególnych ftalanów w próbkach powietrza
    • Całkowita zawartość ftalanów w próbkach powietrza
  • Identyfikacja wybranych cytostatyków w próbkach moczu
  • Badanie toksyczności próbek moczu wobec bakterii Vibrio fischeri
  • Badanie kwestionariuszowe
  • Analiza statystyczna

Całkowita zawartość LZO w próbkach powietrza w pomieszczeniach, w tym wartości minimalne, maksymalne, średnie i mediany w poszczególnych jednostkach: 1-SMODCH; 2-DYM; 3-. Całkowita zawartość LZO w pyłach zawieszonych o mniejszej średnicy, zawierająca wartości minimalne, maksymalne i średnie w poszczególnych jednostkach: 1-SMODCH; 2-DYM; 3-POZDD;. Analizując dane pod kątem stężenia masowego lotnych związków organicznych w pyle o mniejszych średnicach cząstek (rys. 23) stwierdzono, że w poszczególnych zakładach opieki zdrowotnej wraz ze wzrostem masy pyłu wzrasta całkowita zawartość LZO jest obserwowany.

Całkowita zawartość LZO w pyle o mniejszych średnicach cząstek i jego masie, z uwzględnieniem dwóch pomiarów w poszczególnych jednostkach: 1-SMODCH; 2-DYM; 3-POZDD; 4-POZS; 5-UCKKChO;. Biorąc pod uwagę wyniki stężeń całkowitej zawartości lotnych związków organicznych w przeliczeniu na masę pyłów zawieszonych o mniejszych średnicach cząstek (rysunek 24), można zauważyć, że średnia zawartość LZO wyniosła 414,93 mg/g. Całkowita zawartość LZO w pyłach zawieszonych o mniejszych średnicach cząstek, z podaniem wartości minimalnych, maksymalnych i średnich w poszczególnych jednostkach: 1-SMODCH; 2-DYMIENIE;.

Całkowita zawartość LZO w cząstkach stałych o większych średnicach cząstek, z uwzględnieniem wartości minimalnych, maksymalnych i średnich w poszczególnych jednostkach: 1-SMODCH; 2-POWRÓT; 3-POZDD;. Całkowita zawartość LZO w pyłach zawieszonych, z uwzględnieniem wartości średnich w poszczególnych jednostkach: 1-SMODCH; 2-POWRÓT; 3-POZDD; 4-POZS; 5-UCKChO; 6-UCCOChO; 7-UCOHD;. Całkowita zawartość LZO w pyle z uwzględnieniem wartości minimalnych, maksymalnych i średnich w poszczególnych jednostkach: 1-SMODCH; 2-POWRÓT; 3-POZDD; 4-POZS; 5-UCKKChO;.

Całkowita zawartość ftalanów w powietrzu wewnętrznym została obliczona na podstawie sumy 10 ftalanów: DMP, DEP, DiBP, DBP, DnHP, BBP, DEHP, DnOP, DiDP, DiNP. Całkowita zawartość ftalanów z uwzględnieniem wartości minimalnych, maksymalnych, średnich i median w poszczególnych jednostkach: 1-SMODCH; 2-DYM; 3-POZDD; 4-POZS; 5-UCKKChO;. Obecnie nie ma norm i aktów prawnych regulujących dopuszczalne całkowite stężenie lotnych związków organicznych w powietrzu w pomieszczeniach zamkniętych.

Całkowita zawartość LZO w próbkach powietrza w pomieszczeniach, w tym wartości minimalne, maksymalne, średnie i mediany oraz ich klasyfikacja potencjalnych zagrożeń dla zdrowia. Najmniejszą całkowitą zawartość LZO (ryc. 64) zmierzono w UCK oraz w Oddziale Transplantacyjnym – UCKOT (wartość minimalna 48,65 µg/m3, średnia 131,06 µg/m3), gdzie przeprowadzane są zabiegi medyczne mające na celu zmniejszenie częstości występowania niechcianych infekcji u pacjentów poddawanych przeszczepianiu narządów i tkanek (obowiązkowe noszenie maseczek i odzieży ochronnej). Porównanie całkowitej zawartości ftalanów (wartości średnie i przedziały wartości) w analizowanych próbkach powietrza wewnętrznego z danymi zawartymi w literaturze.

Na podstawie uzyskanych wyników stwierdzono, że całkowita zawartość LZO zdesorbowanych z cząstek stałych była kilkukrotnie większa (od 1,1 do 12,3 razy) w pyłach o mniejszych średnicach cząstek (zakres od 29,34 do 380,73 µg/m3) niż w pyły o większej średnicy cząstek (zakres od 2,71 do 150,66 µg/m3). Przeprowadzona charakterystyka porównawcza pozwoliła jednak wskazać, że najwyższa średnia całkowita zawartość LZO w powietrzu wewnętrznym występowała na oddziałach szpitalnych (539,81 µg/m3), a najniższa na oddziałach ambulatoryjnych (315,69 µg/m3). Analiza statystyczna wykazała, że ​​całkowita zawartość LZO w pyle o mniejszych średnicach cząstek jest znacznie wyższa w szpitalach.

Najwyższa całkowita zawartość LZO w powietrzu wewnętrznym występowała na oddziałach szpitalnych, a najniższa na oddziałach ambulatoryjnych, co prawdopodobnie wynika ze zwiększonej emisji tych związków w oddziałach szpitalnych i prawdopodobnie z rzadszej wentylacji tych pomieszczeń.

Reference

POVEZANI DOKUMENTI

Specifically, the UPC will have exclusive jurisdiction in the court proceedings listed under Article 32(1) of the AUPC (e.g. patent infringement proceedings, actions for revocation